Δημοσιεύτηκε στις 19 Ιουνίου 2021 ο Νόμος 4808/2021 (ΦΕΚ Α’ 101, 19.06.2021), ο οποίος εισάγει σημαντικές μεταρρυθμίσεις στις εργασιακές σχέσεις.
Τα σημεία ιδιαίτερου ενδιαφέροντος όπως περιλαμβάνονται στο συγκεκριμένο νομοθετικό κείμενο έχουν ως εξής:
Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρησης Εργασίας
Θεσμοθετείται η Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρησης Εργασίας, η οποία αντικαταθιστά το ΣΕΠΕ, με λειτουργική ανεξαρτησία, διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια.
Χρόνος απασχόλησης
Εισάγονται εκτεταμένες ρυθμίσεις σχετικά με το χρόνο απασχόλησης. Ενδεικτικά:
α) Ξεκινά η διαδικασία για την εισαγωγή της ψηφιακής κάρτας εργασίας, για την παρακολούθηση και καταγραφή σε πραγματικό χρόνο του χρόνου εργασίας και των υπερωριών. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που έχει ανακοινώσει το Υπουργείο Εργασίας, η εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας θα ξεκινήσει εντός του πρώτου εξαμήνου του 2022 με παρακολούθηση της πραγματικής απασχόλησης σε συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας. Ο νέος νόμος προβλέπει ότι (μετά το χρόνο εφαρμογής του μέτρου), η μη ενεργοποίηση της ψηφιακής κάρτας εργασίας συνεπάγεται εις βάρος του εργοδότη πρόστιμο ύψους €10.500 ανά μη ενεργοποιημένη κάρτα.
β) Οι τηλεργαζόμενοι αποκτούν ρητά δικαίωμα αποσύνδεσης δηλαδή δικαιώματος να μην απαντούν σε mail, SMS, και κλήσεις μετά τη λήξη του ωραρίου εργασίας τους,
γ) Για ημερήσια απασχόληση η οποία υπερβαίνει τις 4 συνεχόμενες ώρες, χορηγείται διάλειμμα κατ’ ελάχιστο 15 λεπτών και κατά μέγιστο 30 λεπτών,
δ) Το όριο των επιτρεπόμενων υπερωριών αυξάνεται στις 150 ώρες το χρόνο σε όλους τους κλάδους της οικονομίας και αυξάνεται η αμοιβή για τις παράνομες υπερωρίες στο καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 120% (από 80% που ίσχυε μέχρι τώρα),
ε) Εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ εργατικής συνδικαλιστικής οργάνωσης και του εργοδότη, ή εάν δεν υφίσταται συνδικαλιστική οργάνωση, μετά από αίτηση του εργαζόμενου και σε συνέχεια ατομικής έγγραφης συμφωνίας, μπορεί να εισαχθεί σύστημα διευθέτησης του χρόνου εργασίας, ενώ μέχρι σήμερα η υιοθέτηση του σχετικού μέτρου ήταν εφικτή αποκλειστικά με συλλογική συμφωνία μεταξύ εκπροσώπων των εργαζομένων και εργοδότη,
στ) Διευρύνονται οι κλάδοι της οικονομίας που επιτρέπεται να λειτουργούν τις Κυριακές, με την προσθήκη των κλάδων ταχυδρομικών υπηρεσιών, της παραγωγής-διανομής υγειονομικού υλικού, της εφοδιαστικής αλυσίδας, των κέντρων κοινών υπηρεσιών («shared services centers») ομίλων επιχειρήσεων, ιδίως, στους τομείς της λογιστικής, του ανθρώπινου δυναμικού, της μισθοδοσίας, των Η/Υ (ΙΤ), της κανονιστικής συμμόρφωσης, των Προμηθειών.
Ισορροπία επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής
Ενσωματώνεται η Οδηγία (ΕΕ) 2019/1158 σχετικά με την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για τους γονείς και τους φροντιστές και εισάγονται προβλέψεις (άμεσα από τη δημοσίευση του νόμου) όπως ενδεικτικά:
Άδεια πατρότητας 14 ημερών με αποδοχές για τα παιδιά που γεννήθηκαν από τις 19 Ιουνίου 2021.
Η άδεια αυτή χορηγείται συνολικά ή τμηματικά σύμφωνα με την αίτηση του εργαζόμενου ως εξής είτε: α) είτε ο εργαζόμενος λαμβάνει δύο (2) ημέρες άδειας πριν την αναμενόμενη ημερομηνία τοκετού, προκειμένου να καλύπτονται οι ανάγκες που συνδέονται με την εγκυμοσύνη και τον τοκετό, οπότε στην περίπτωση αυτή, οι υπόλοιπες δώδεκα (12) ημέρες, χορηγούνται, συνολικά ή τμηματικά, άμεσα λόγω της γέννησης του τέκνου, εντός τριάντα (30) ημερών από την ημερομηνία γέννησης είτε β) χορηγείται το σύνολο των ημερών αδείας μετά την ημερομηνία γέννησης. Την άδεια δικαιούται κάθε εργαζόμενος πατέρας, χωρίς καμία απολύτως προϋπόθεση και ανεξάρτητα από την οικογενειακή του κατάσταση. Υπενθυμίζεται ότι η άδεια πατρότητας με το προηγούμενο καθεστώς ήταν δύο ημέρες. Σύμφωνα με μεταβατική διάταξη, που εξειδικεύεται με την εγκύκλιο, όσοι πατέρες έχουν λάβει τις δύο ημέρες άδειας δικαιούνται τις επιπλέον (μέχρι 12) ημέρες έως ότου συμπληρωθεί ένας μήνας από τη γέννηση του τέκνου.
Παραμένει η προστασία της εγκύου και εργαζόμενης μητέρας για 18 μήνες μετά τον τοκετό.
Γονική άδεια 4 μηνών για κάθε γονέα με επιδότηση από τον ΟΑΕΔ για τους 2 μήνες,
Χορηγείται συνεχόμενα ή τμηματικά και για τους δύο γονείς με επίδομα από τον ΟΑΕΔ για τους δύο πρώτους μήνες, ίσο με τον κατώτατο μισθό. Μόνη προϋπόθεση είναι η επί 1 έτος απασχόληση του εργαζόμενου στον ίδιο εργοδότη. Αν υπάρχουν περισσότερα παιδιά, οι γονείς έχουν δικαίωμα να πάρουν άδεια και για αυτά, εφόσον από τη λήξη της άδειας που δόθηκε για το προηγούμενο παιδί μεσολάβησε ένας χρόνος πραγματικής απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη. Κατ’ εξαίρεση, γονείς διδύμων, τριδύμων ή και περισσότερων πολύδυμων τέκνων δικαιούνται να λάβουν τη γονική άδεια για κάθε παιδί ξεχωριστά, διακεκομμένα ή και συνεχόμενα, χωρίς να μεσολαβήσει ένας χρόνος πραγματικής υπηρεσίας. Σε περίπτωση υιοθεσίας ή αναδοχής τέκνου ηλικίας έως οκτώ ετών, η γονική άδεια χορηγείται από την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια. Έπειτα από αίτηση του εργαζόμενου η γονική άδεια μπορεί να χορηγείται εναλλακτικά με τη μορφή μειωμένου ημερήσιου ωραρίου ή σε ημέρες άδειας, χωρίς να θίγεται το δικαίωμα του εργαζόμενου να λάβει το επίδομα γονικής άδειας. Σύμφωνα με μεταβατική διάταξη, ο ΟΑΕΔ υποχρεούται να καταβάλει το επίδομα της γονικής άδειας και στους γονείς που έλαβαν την άδεια με βάση το προηγούμενο πλαίσιο (που δεν προέβλεπε επίδομα) εφόσον η άδεια αυτή δεν είχε λήξει στις 19 Ιουνίου 2021, ημερομηνία που τέθηκε σε ισχύ ο νέος νόμος.
γ) Γονείς παιδιών έως 12 ετών και φροντιστές δικαιούνται να ζητούν ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας (όπως τηλεργασία, ευέλικτο ωράριο εργασίας ή μερική απασχόληση) με προϋπόθεση ο εργαζόμενος να έχει συμπληρώσει έξι μήνες εργασίας στον ίδιο εργοδότη.
δ) Απουσία 2 ημερών κατ’ έτος με αποδοχές για λόγους ανωτέρας βίας, (π.χ. ασθένεια ή ατύχημα του παιδιού ή του προσώπου που χρήζει φροντίδας η οποία βεβαιώνεται με ιατρική γνωμάτευση ε) επέκταση της άδειας λοχείας 9 εβδομάδων μετά τη γέννα και στην υιοθεσία τέκνου,
ε) Επέκταση της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας 6 μηνών με επιδότηση από τον ΟΑΕΔ και στην υιοθεσία τέκνου,
στ) Επέκταση του μειωμένου ωραρίου (άδεια φροντίδας τέκνου) και στην μητέρα που απέκτησε τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας.
Επέκταση του μειωμένου ωραρίου (άδεια φροντίδας τέκνου) και στη μητέρα που απέκτησε τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας.
Επίσης διευρύνονται, σε συνεννόηση με το υπ. Εσωτερικών, και στο προσωπικό του Δημοσίου για το οποίο εφαρμόζεται το εργατικό δίκαιο, περιλαμβάνοντας μεταξύ άλλων τους εργαζόμενους με σχέση Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου (ΙΔΟΧ), οι παρακάτω άδειες:
Ειδική άδεια παροχής προστασίας μητρότητας (6 μήνες επιδοτούμενοι από ΟΑΕΔ).
Άδεια υποβοηθούμενης αναπαραγωγής 7 ημερών με αποδοχές.
Επίσης επεκτείνεται η άδεια 4 ημερών για παρακολούθηση σχολικής επίδοσης και σε παιδιά που φοιτούν σε Ειδικά Σχολεία και σε Ειδικές Δομές για Άτομα με Ειδικές Ανάγκες.
Εξάλειψη βίας & παρενόχλησης στο χώρο εργασίας
Κυρώνεται η σύμβαση 190 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας «Για την εξάλειψη της Βίας και της Παρενόχλησης στον κόσμο της εργασίας». Μέχρι τη σύναψη επιχειρησιακής συλλογικής σύμβασης εργασίας ή την τροποποίηση υφιστάμενου κανονισμού εργασίας ή θέσπιση νέου, οι επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω από 20 άτομα υποχρεούνται εντός τριών μηνών από τη δημοσίευση του νόμου, να υιοθετήσουν πολιτική για την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας και της παρενόχλησης στην εργασία, στην οποία δηλώνεται η μηδενική ανοχή σε αυτές τις μορφές συμπεριφοράς και προσδιορίζονται τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των εργαζομένων και του εργοδότη για την πρόληψη και αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών ή μορφών συμπεριφοράς. Ομοίως, εντός του ίδιου χρονικού πλαισίου, οι επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω από 20 άτομα, οφείλουν να υιοθετήσουν πολιτική για τη διαχείριση εσωτερικών καταγγελιών για περιστατικά βίας και παρενόχλησης, στην οποία περιγράφεται η διαδικασία υποδοχής και εξέτασης των καταγγελιών αυτών, κατά τρόπο που διασφαλίζει την προστασία του θύματος και τον σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Τηλεργασία
Σχετικά με το καθεστώς τηλεργασίας καθιερώνεται ότι ο εργοδότης μπορεί να την επιβάλλει μονομερώς μόνο για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας, η συνδρομή των οποίων του κατά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού και για όσο χρόνο διαρκούν οι λόγοι αυτοί διαπιστώνεται με απόφαση του Υπουργού Υγείας. Αντίθετα ο εργαζόμενος, μπορεί να επιλέξει μονομερώς την τηλεργασία, μετά από αίτησή του, σε περίπτωση τεκμηριωμένου κινδύνου της υγείας του, ο οποίος θα αποφευχθεί αν εργάζεται μέσω τηλεργασίας και όχι στις εγκαταστάσεις του εργοδότη και για όσο χρόνο διαρκεί ο κίνδυνος αυτός. Σε περίπτωση που ο εργοδότης διαφωνεί, ο εργαζόμενος μπορεί να αιτηθεί την επίλυση της διαφοράς από την Επιθεώρηση Εργασίας.
Από το Γραφείο Τύπου του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων εκδόθηκε ανακοίνωση, σύμφωνα με την οποία καθορίστηκε, με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστή Χατζηδάκη, το ελάχιστο ύψος της αποζημίωσης που οφείλουν να καταβάλουν οι εργοδότες στους εργαζόμενους που απασχολούνται με τηλεργασία, για την κάλυψη του κόστους του εξοπλισμού, των τηλεπικοινωνιών και της χρήσης του οικιακού χώρου εργασίας, σε εφαρμογή του νόμου 4808/2021.
Σύμφωνα με την απόφαση, το ελάχιστο ποσό που θα καταβάλλουν μηνιαίως οι εργοδότες στους τηλεργαζόμενους είναι:
• Για τη χρήση του οικιακού χώρου εργασίας, €13,00
• Για την κάλυψη του κόστους επικοινωνιών, €10,00
• Για την συντήρηση του εξοπλισμού, €5,00
Το ποσό για την κάλυψη του κόστους επικοινωνιών δεν καταβάλλεται, σε περίπτωση που ο εργοδότης καλύπτει το σχετικό κόστος απ’ ευθείας, μέσω χωριστής σύμβασης με τον πάροχο διαδικτύου - κινητής και σταθερής τηλεφωνίας, ενώ το ποσό για την συντήρηση εξοπλισμού επίσης δεν παρέχεται εάν η τηλεργασία παρέχεται με εξοπλισμό που παρέχει ο εργοδότης.
Επιπροσθέτως, η απόφαση προβλέπει ότι εάν συμφωνηθεί η τηλεργασία να παρέχεται για λιγότερες από 22 ημέρες ανά μήνα, τότε, θα καταβάλλεται στον εργαζόμενο το 1/22 των δαπανών ανά ημέρα τηλεργασίας.
Τέλος, το άρθρο 67 του Ν. 4808/2021 ορίζει ότι οι σχετικές δαπάνες δεν αποτελούν αποδοχές, αλλά εκπιπτέα δαπάνη για την εργοδοτική επιχείρηση, δεν υπόκεινται σε οποιοδήποτε φόρο ή τέλος ούτε οφείλονται επί αυτών ασφαλιστικές εισφορές εργοδότη ή εργαζομένου.
Δίκαιο απόλυσης
Εισάγονται εκτεταμένες ρυθμίσεις που αφορούν στο δίκαιο της απόλυσης όπως:
α) απαγόρευση απόλυσης νέου πατέρα για 6 μήνες από την γέννηση του παιδιού του,
β) ενσωμάτωση της νομολογίας του Αρείου Πάγου για την καταχρηστική άσκηση του εργοδοτικού δικαιώματος σε καταγγελία της σύμβασης εργασίας και ενίσχυση της θέσης του εργαζόμενου, καθώς σε περίπτωση άσκησης αγωγής, αν ο εργαζόμενος αποδείξει ενώπιον δικαστηρίου πραγματικά περιστατικά ικανά να στηρίξουν την πεποίθηση ότι η απόλυση έγινε για κάποιον απαγορευμένο λόγο, εναπόκειται στον εργοδότη να αποδείξει ότι η απόλυση δεν έγινε για τον προβαλλόμενο λόγο,
γ) από 01.01.2022 η αποζημίωση απόλυσης για τους εργατοτεχνίτες εξισώνεται με εκείνη των υπαλλήλων,
δ) σε περίπτωση απόλυσης η οποία δεν προσκρούει σε απαγορευτική διάταξη νόμου το δικαστήριο, αντί ακύρωσης της απόλυσης και επιδίκασης μισθών υπερημερίας, μετά από αίτημα είτε του εργαζομένου είτε του εργοδότη, μπορεί να επιδικάσει υπέρ του εργαζομένου ποσό πρόσθετης αποζημίωσης, το οποίο δεν μπορεί να είναι μικρότερο των τακτικών αποδοχών 3 μηνών ούτε μεγαλύτερο του διπλάσιου της κατά νόμο αποζημίωσης,
ε) εάν κατά την καταγγελία της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας δεν τηρήθηκε ο έγγραφος τύπος, το κύρος της καταγγελίας ισχυροποιείται, εφόσον ο εργοδότης καλύψει την τυπική παράλειψη εντός προθεσμίας 1 μηνός από την επίδοση της σχετικής αγωγής ή από την υποβολή αιτήματος επίλυσης εργατικής διαφοράς. Όταν το ποσό της αποζημίωσης υπολείπεται του ποσού της νόμιμης αποζημίωσης, λόγω προφανούς σφάλματος ή εύλογης αμφιβολίας ως προς τη βάση υπολογισμού αυτής, δεν αναγνωρίζεται η ακυρότητα της καταγγελίας, αλλά διατάσσεται η συμπλήρωση της αποζημίωσης καταγγελίας,
στ) καταργείται η Επιτροπή Προστασίας Συνδικαλιστικών Στελεχών και εφεξής τα νόμιμα προστατευμένα συνδικαλιστικά στελέχη μπορούν (κατά την περίοδο προστασίας τους) να απολύονται σε περίπτωση συνδρομής σπουδαίου λόγου.
Πότε θεωρούνται άκυρες οι απολύσεις (άρθρο 66, Ν.4808/21)
Α) Για άσκηση των δικαιωμάτων σε περίπτωση βίας και παρενόχλησης.
Β )Του πατέρα τέκνου για 6 μήνες από τη γέννηση του τέκνου.
Γ) Εργαζομένων που έλαβαν ή ζήτησαν οποιαδήποτε άδεια.
Δ )Εργαζομένων που δεν υπέκυψαν σε πίεση του εργοδότη να υποβάλουν αίτημα για διευθέτηση.
Ε)Τηλεργαζομένων που άσκησαν το δικαίωμα αποσύνδεσης, δηλαδή το δικαίωμα κάθε τηλεργαζόμενου να απέχει από την παροχή εργασίας με τηλεφωνικό, ηλεκτρονικό ή ψηφιακό τρόπο, εκτός ωραρίου εργασίας και κατά τη διάρκεια των αδειών του
Απαγορεύονται επίσης οι απολύσεις λόγω ενάσκησης δικαιώματος, π.χ. λήψη άδειας
Παραμένουν οι υφιστάμενες περιπτώσεις ακυρότητας (π.χ. απολύσεις εγκύων, στρατευμένων, συνδικαλιστών, απόλυση που οφείλεται σε δυσμενή διάκριση λόγω φύλου, πεποιθήσεων, σεξουαλικού προσανατολισμού, αναπηρίας κ.ά.)
Η άκυρη απόλυση οδηγεί σε επιστροφή του εργαζόμενου στην εργασία του και καταβολή των μισθών υπερημερίας για την περίοδο από την απόλυση μέχρι την επαναπασχόληση.
Όπως σημειώνεται στην εγκύκλιο, η προσθήκη της αντίδρασης σε ενάσκηση νόμιμου δικαιώματος ως λόγου που καθιστά μια απόλυση άκυρη προσφέρει προστασία πιο διευρυμένη για τους εργαζομένους σε σχέση με τη δυνατότητα που είχαν να αναγνωρίζεται η ακυρότητα μιας απόλυσης βάσει του άρθρου 281 ΑΚ. Συγκεκριμένα, η απόλυση που γίνεται ως αντίδραση σε ενάσκηση νόμιμου δικαιώματος είναι σε κάθε περίπτωση άκυρη, χωρίς να απαιτείται να ελέγχεται εάν η καταγγελία τυχόν υπερέβη τα όρια που επιβάλλουν η καλή πίστη και τα χρηστά ήθη.
Επιπλέον, αντιστρέφεται το βάρος της απόδειξης στο δικαστήριο, δηλαδή εναπόκειται στον εργοδότη να αποδείξει ότι η απόλυση έγινε για κάποιον άλλο λόγο που επιτρέπεται.
Σύμφωνα με το άρθρο 80 του Ν.4808/21 οι διατάξεις του άρθρου αυτού εφαρμόζονται για καταγγελίες που γίνονται μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου 4808/21 δηλαδή από 19/6/2021.
Τριπλάσια αποζημίωση αντί για επαναπρόσληψη
Η σχετική διάταξη προβλέπει έξτρα αποζημίωση ως εναλλακτική λύση αντί της υποχρεωτικής επαναπρόσληψης για τους μισθωτούς σε περίπτωση που η απόλυσή τους κρίνεται άκυρη από τα δικαστήρια.
Η δυνατότητα χορήγησης τριπλάσιας αποζημίωσης αντί για επαναπρόσληψη προβλέπεται σε δύο κυρίως περιπτώσεις: όταν υπάρχει ένταση στις σχέσεις εργοδότη-εργαζόμενου ή η εταιρεία αντιμετωπίζει σοβαρό οικονομικό πρόβλημα . Αντίστοιχη ρύθμιση ισχύει σε Γαλλία, Ιταλία, Γερμανία και Ισπανία.
Άλλες ρυθμίσεις
Τέλος εισάγονται σημαντικές ρυθμίσεις (οι οποίες στην πράξη θα ενεργοποιηθούν μετά την έκδοση υπουργικής απόφασης) όπως:
Επίλυση διαφορών εργασίας
Σε περίπτωση διαφορών εργασίας που εισάγονται ενώπιον του Επιθεωρητή Εργασίας, όταν πρόκειται για οικονομικές απαιτήσεις από την παροχή εργασίας ή από την αποζημίωση απολύσεως ή την αποζημίωση μη ληφθείσας αδείας, εφόσον η απασχόληση αυτή προκύπτει από την ψηφιακή κάρτα εργασίας και οι οφειλές προκύπτουν από τις καταθέσεις που έχουν γίνει στον τραπεζικό λογαριασμό του εργαζομένου, σε σχέση με τον εμφανιζόμενο στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ καταχωρημένο συμφωνηθέντα μισθό ή σε σχέση με τις εκάστοτε ισχύουσες νόμιμες αποδοχές, το πόρισμα του Επιθεωρητή Εργασίας επί της διαφοράς περί ύπαρξης εργοδοτικής οφειλής, αποτελεί έγγραφο βάσει του οποίου ο εργαζόμενος μπορεί να εκδώσει διαταγή πληρωμής εις βάρος του εργοδότη.
Καθορισμός κριτηρίων για τον χαρακτηρισμό υπαλλήλου ως Διευθυντικού
Στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ δηλώνεται η κτήση και η απώλεια της ιδιότητας του προσώπου που κατέχει θέση εποπτείας ή διεύθυνσης ή εμπιστοσύνης στην επιχείρηση (και εξαιρούνται της εφαρμογής των χρονικών ορίων εργασίας). Καθορισμός κριτηρίων για τον χαρακτηρισμό υπαλλήλου ως Διευθυντικού
Η ίδια Υπουργική Απόφαση (ΥΑ 90972/15.11.2021 - ΦΕΚ 5393, Β΄, 19.11.2021) καθορίζει τα στοιχεία από τα οποία διαπιστώνεται εάν ο εργαζόμενος έχει μία από τις ιδιότητες της περ. α’ του άρθρου 2 της Διεθνούς Συμβάσεως της Διεθνούς Διασκέψεως της Ουασινγκτώνος, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2269/1920 (Α’ 145).
Συγκεκριμένα, εργαζόμενοι που κατέχουν θέση εποπτείας ή διεύθυνσης ή εμπιστευτική, τεκμαίρονται οι εργαζόμενοι οι οποίοι, σύμφωνα με ρητό ή ρητούς όρους που αποτυπώνονται στην ατομική σύμβαση εργασίας τους και δηλώνονται στο Π.Σ. «ΕΡΓΑΝΗ»:
α. ασκούν το διευθυντικό δικαίωμα έναντι λοιπών εργαζομένων της επιχείρησης ή
β. εκπροσωπούν και δεσμεύουν την επιχείρηση προς τρίτους, ή
γ. είναι μέλη του διοικητικού συμβουλίου ή αντίστοιχου οργάνου διοίκησης του εργοδότη ή
δ. είναι μέτοχοι ή εταίροι κατέχοντες άνω του 0,5% των δικαιωμάτων ψήφου του εργοδότη ή
ε. προΐστανται Διευθύνσεων, Μονάδων ή Τμημάτων ή άλλων αυτοτελών οργάνων της εργοδοτικής επιχείρησης που προσδιορίζονται στο οργανόγραμμά της, εφόσον η εργοδοτική επιχείρηση τους εμπιστεύεται την εποπτεία μέρους της συνεχούς, διακεκομμένης ή έκτακτης, αλλά πάντως ουσιώδους λειτουργίας της, και οι εργαζόμενοι αυτοί αμείβονται με συμφωνημένες μηνιαίες αποδοχές που δεν υπολείπονται του εξαπλασίου του εκάστοτε ελάχιστου νομοθετημένου μισθού, ή
στ. αμείβονται με συμφωνημένες μηνιαίες αποδοχές που δεν υπολείπονται του οκταπλασίου του εκάστοτε ελάχιστου νομοθετημένου μισθού.
H δήλωση στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ της κτήσης ιδιότητας Διευθυντικού Υπαλλήλου πραγματοποιείται:
α) σε περίπτωση νέας πρόσληψης σε ειδικό πεδίο στο Ενιαίο Έντυπο Αναγγελίας Πρόσληψης (Ε3 Αναγγελία Πρόσληψης και Ε4 Συμπληρωματικός Πίνακας Προσωπικού Νέας Πρόσληψης),
β) σε περίπτωση υφιστάμενης πρόσληψης σε ειδικό πεδίο στο Έντυπο Ε4 (Πίνακας Προσωπικού), ενώ η απώλεια της ιδιότητας αυτής δηλώνεται αμελλητί σε ειδικό πεδίο στο Έντυπο Ε4 (Πίνακας Προσωπικού).
Τέλος, στην απόφαση ορίζεται ότι η ισχύς των ως άνω αρχίζει μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής του ετήσιου Εντύπου Ε4 Πίνακα προσωπικού για το έτος 2021. Η προθεσμία υποβολής του Πίνακα προσωπικού παρατάθηκε έως τις 30 Νοεμβρίου 2021 με την υπ’ αριθμόν 84096/2021 ΥΑ (ΦΕΚ 5024, Β΄, 29.10.2021).
γ) Για την απλούστευση των διαδικασιών, μετά τη θέση σε λειτουργία του Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ, αντιστοιχίζονται, ενοποιούνται, ομογενοποιούνται και συγχρονίζονται οι κωδικοί και τα μητρώα μεταξύ Επιθεώρησης Εργασίας, e-Ε.Φ.Κ.Α. και Ο.Α.Ε.Δ. και οι κωδικοί ειδικοτήτων και επαγγελμάτων μεταξύ ΕΡΓΑΝΗ, Α.Α.Δ.Ε., e-ΕΦΚΑ και Ο.Α.Ε.Δ.
Κατάργηση δήλωσης υπερεργασίας
Δυνάμει του άρθρου 78 του Ν. 4808/2021 που τροποποίησε το άρθρου 80 παρ. 1 του ν. 4144/2013, καταργήθηκε η υποχρέωση δήλωσης της υπερεργασίας, ενώ πλέον ο Εργοδότης φέρει την υποχρέωση δήλωσης μόνο της υπερωριακής απασχόλησης των εργαζομένων του στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ.
Χορήγηση ετήσιας άδειας
Η ετήσια άδεια πρέπει να εξαντλείται μέχρι το πρώτο τρίμηνο του επόμενου ημερολογιακού έτους (και όχι μέχρι την 31η Δεκεμβρίου εκάστου έτους όπως ίσχυε μέχρι σήμερα).
Σημειώνεται ότι δεν απαιτείται αίτηση του εργαζόμενου για να του χορηγηθεί η ετήσια άδεια, παρά μόνο διατύπωση της αξίωσης για τον προσδιορισμό του χρονικού διαστήματος, που επιθυμεί να τη λάβει. Η περίοδος χορήγησης των αδειών καθορίζεται μετά από συμφωνία εργοδότη και εργαζομένων ώστε να μην δυσχεραίνεται η ομαλή λειτουργία της επιχείρησης. Αν δεν υπάρχει τέτοια συμφωνία και ο εργαζόμενος διατυπώσει σχετική αξίωση, ο εργοδότης είναι υποχρεωμένος να τη δώσει εντός διμήνου. Πάντως, από το νόμο επιβάλλεται το μισό τουλάχιστο του προσωπικού της επιχείρησης να πάρει την άδειά του κατά τη θερινή περίοδο (1η Μαίου-30 Σεπτεμβρίου).
Ο εργοδότης υποχρεούται να γνωστοποιεί ηλεκτρονικά στο πληροφοριακό σύστημα του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας ΣΕΠΕ-ΟΑΕΔ IKA-ETAM, με την ονομασία «ΕΡΓΑΝΗ», εντός του μηνός Ιανουαρίου, στοιχεία των εργαζομένων που έλαβαν την ετήσια άδεια και το επίδομα αδείας κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος.
Σε περίπτωση μη τήρησης της υποχρέωσης αυτής επιβάλλονται από τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα, σε βάρος του εργοδότη, κυρώσεις, σύμφωνα με το άρθρο 24 του ν. 3996/2011 (Α/170) όπως ισχύει.
Λήψη αδείας άνευ αποδοχών
Ρυθμίζεται πλέον ρητά η δυνατότητα λήψης άδειας άνευ αποδοχών, καλύπτοντας έτσι το μέχρι σήμερα νομοθετικό κενό. Συγκεκριμένα, ο εργαζόμενος μπορεί, κατόπιν ατομικής έγγραφης συμφωνίας με τον εργοδότη, να λάβει άδεια άνευ αποδοχών για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει το 1 έτος, η οποία δύναται να παραταθεί με νεότερη συμφωνία των μερών. Κατά τη διάρκεια της άδειας η σύμβαση εργασίας τίθεται σε αναστολή και δεν οφείλονται ασφαλιστικές εισφορές.
Αύξηση κατώτατου μισθού από 01/01/2022
Σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση 107675/27-12-2021, περί καθορισμού του νόμιμου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου της πλήρους απασχόλησης, από την 1η Ιανουαρίου 2022 ο κατώτατος μισθός για τους υπαλλήλους ορίζεται στα εξακόσια εξήντα τρία ευρώ (€663) και το κατώτατο ημερομίσθιο για τους εργατοτεχνίτες (για απασχόληση 6,66 ωρών ή 6 ωρών και σαράντα λεπτών) ανέρχεται στα είκοσι εννέα ευρώ και εξήντα δύο λεπτά (€29,62).
Ανώτατο όριο ασφαλιστέων αποδοχών μετά την αύξηση του κατώτατου μισθού.
Το ανώτατο όριο ασφαλιστέων αποδοχών επί του οποίου υπολογίζεται η ασφαλιστική εισφορά ορίζεται μηνιαίως στο ποσό των €6.500,00 και αποσυνδέεται πλέον από το βασικό μισθό μισθωτού. Ως εκ τούτου θα παραμένει σταθερό ανεξαρτήτως οποιασδήποτε μελλοντικής αύξησης ή μείωσης του βασικού μισθού των εργαζομένων.
Το ανωτέρω ποσό αναπροσαρμόζεται σε ετήσια βάση, με διαπιστωτική πράξη του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, από 1/1/2023 έως 31/12/2024, κατά το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους, και σε περίπτωση αρνητικής τιμής του ανωτέρω δείκτη, δεν γίνεται αναπροσαρμογή. Από 1/1/2025 και εφεξής το ανώτατο όριο ασφαλιστέων αποδοχών προσαυξάνεται σε ετήσια βάση σύμφωνα με τον δείκτη μεταβολής μισθών και τα ειδικότερα οριζόμενα στο άρθρο 8 παρ. 4 του ν.4387/2016, όπως ισχύει […]».
Κατώτατος μισθός/ ημερομίσθιο από 01/05/2022.
Σύμφωνα με την απόφαση του Υπουργείου Εργασίας με Αριθμ. 38866/21.4.2022, καθορίστηκε, από 1 Μαΐου 2022, ο νόμιμος κατώτατος μισθός και το νόμιμο κατώτατο ημερομίσθιο, για πλήρη απασχόληση, για τους υπαλλήλους και τους εργατοτεχνίτες όλης της χώρας, χωρίς ηλικιακή διάκριση, ως εξής:
α) Για τους υπαλλήλους ο κατώτατος μισθός ορίζεται στα επτακόσια δεκατρία ευρώ (713,00 €).
β) Για τους εργατοτεχνίτες το κατώτατο ημερομίσθιο ορίζεται στα τριανταένα ευρώ και ογδόντα-πέντε λεπτά (31,85 €).
Άδεια σχολικής παρακολούθησης
Σύμφωνα με την υπ’ αρ. 47972/07.07.2022 Εγκύκλιο του Υπουργού Εργασίας διευκρινίζεται ότι η άδεια παρακολούθησης σχολικής επίδοσης τέκνου του άρθρου 38 του Ν.4808/2021 μπορεί να χορηγείται και κατά την ημέρα του αγιασμού, με την έναρξη της σχολικής χρονιάς, καθώς και κατά τις ημέρες των σχολικών εορτών ή εκδηλώσεων, επειδή ο γονέας μπορεί να ενημερωθεί και κατά τις ημέρες αυτές για θέματα λειτουργίας και οργάνωσης του σχολείου, για τον προγραμματισμό της εκπαιδευτικής διαδικασίας, για την επίδοση του παιδιού, ενώ μπορεί να ενημερώσει και να συζητήσει γενικότερα θέματα ή προβλήματα που αφορούν τη φοίτηση, τη συμπεριφορά, την ένταξη του παιδιού στην σχολική μονάδα ή την αλληλεπίδραση με τα άλλα παιδιά, ζητήματα που είναι επίσης πολύ σημαντικά για την ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη και υγεία. Κατά τα λοιπά η άδεια εξακολουθεί να χορηγείται σύμφωνα με τα ήδη ισχύοντα.
Για την CK Accounting & Tax Services
Συντάκτης, Χριστίνα Καπέλα